Kamu hastanelerinde randevular aylar hatta bir yıl sonrasına verilmeye başlandı. Randevular, artık karaborsada parayla satılıyor.
Kamu hastanelerinden randevu almak zorlaştı, bazı branşlarda aylar hatta yıllar sonraya verilen randevular nedeniyle hastane randevularını parayla satmaya başlayanlar ortaya çıktı. Kamu hastanelerinden randevu arayıp bulamayan yurttaşlar çareyi parayla randevu satanlara başvurmakta buluyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı ise hastalandıkça kar eden bir sistemin insanları karaborsadan randevu almaya mecbur bıraktığına dikkat çekti.
Evrensel gazetesinden Nisa Sude Demirel, randevu bulmanın oldukça zor olduğu polikliniklerde yurttaşlara para karşılığı randevu bulduğu söylenen numaralardan ikisine ulaşarak randevu almaya çalıştı. İlk denemede numaranın sahibi kendisine kimin aracılığıyla ulaşıldığını detaylı bir şekilde öğrenmeye çalışırken ikinci numara herhangi bir soru sormadan randevu ayarlayabileceğini söyledi. Bir süredir yeni randevu açılmayan nöroloji bölümünden randevu almak istediklerini söylediklerinde ‘Nöroloji için süre biraz uzun olabilir’ cevabı verildi. Uzun süreden kasıt ise 1 hafta ila 15 gün arası. Ücret nöroloji polikliniği için 50 TL ama fiyatlar branşlara göre değişiyor. Ödeme önceden yapılıyor, sonuç ise neredeyse garanti. Randevu alabilmek için aylarca beklemek zorunda kalan hastalar için bu ‘makul’ bir çözüm gibi gözüküyor.
Down sendromlu çocuğu için bir daha randevu alamayacağı endişesiyle adının yazılmasını istemeyen bir baba, randevu alamayınca çaresiz parayla randevu bulanlara ulaşmış. Çocuğu için Sağlık Kurulundan rapor alması gerektiğini fakat her defasında süreli rapor verildiği için ya karaborsadan ya da tanıdıkları aracılığıyla randevu bulmak zorunda kaldığını söyledi. Önce bir doktor tanıdığının vasıtasıyla randevu aldığını ama daha sonra artık bu da işini çözmeyince bir tanıdığı vasıtasıyla parayla randevu satanlarla iletişim kurmak zorunda kaldığını dile getiren baba, bu süreçte yaşadıklarını anlattı: “Çocuğumun 2023’ün temmuzunda 2 yıllık raporunun süresi doluyor. Bir arkadaşım parayla devlet hastanesinden randevu bulan insanlardan bahsetti. Ben yine de kendim randevu arayışına devam ettim. Ama sonunda bulamayınca yıldım artık. Bana verdiği numarayı aradım, gerekli bilgileri verdim. Aradığım kişi İstanbul dışında şehir ayarlayabileceğini söyledi. Ve 15-20 gün içinde 100 TL karşılığında Tekirdağ Şehir Hastanesinden randevu ayarladı.”
Özel eğitim merkezindeki bir velinin de Sağlık Bakanlığındaki bir tanıdığı yardımıyla randevu alabildiğine şahit olduğunu söyleyen baba “Bu randevu bulanlar neye güveniyor bilmiyorum, ama ben de peşine düşmedim. Önceliğim çocuğumun işinin çözülmesiydi, bıktık artık” diye konuştu.
“Bir yıl randevu alamayınca mecbur kaldım”
Bu şekilde devlet hastanesinden para ile randevu almak zorunda kalan bir diğer yurttaşın da otizmli 3 yaşında bir kızı var. Bir yıl boyunca kızına randevu almaya çalıştığını ama bulamadığını söyleyerek yaşadığı süreci şu sözlerle özetliyor: “Özel okula gönderebilecek param olmadığı için rapor çıkarmam şarttı. O sırada kızıma eğitim için eve gelen özel eğitim hocamız, bir arkadaşının tanıdığının parayla randevu aldığını söyledi. ‘Eğer randevu alamıyorsanız ileteyim isterseniz’ dedi. Ben de kabul ettim mecburen. 2 veya 3 gün içerisinde randevuyu alıp parayı gönderdim kendisi ile. Daha sonrasında da eşimin ameliyatlık dişini alamadığımız randevuyu yine aynı şahıslara para vererek hallettik.”
“Karaborsaya neden olan bu sistemdir”
Karaborsaya düşen, parayla satılan hastane randevularını değerlendiren Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, randevuların bu şekilde satılıyor olmasının Merkezi Hasta Randevu Sistemi (MHRS)’nin adaletli bir biçimde işlemediğini gösterdiğini söyledi.
Yaşanan randevu sorunu ve sistemde bazı boşlukların oluşmuş olmasıyla bunun pazarlandığı bir durumla karşı karşıya olunduğunu dile getiren Fincancı “Kişilerin yalnızca kendi bilgileriyle ulaşabileceği bir sistem kurmak gerekiyor” dedi. Yaşanan randevu yığılması ve alınamayan hastane randevularını sağlık sisteminin basamaklı şekilde kurgulanmamış olmamasına bağlayan Fincancı “Pandemide ertelenen sağlık talebiyle de ciddi bir yığılma oldu. Kronik hastalıklarla ilgili sıkıntılar yaşandı çünkü bu hastalıkların takibi aile sağlık merkezlerinde yapılamadı. Basamaklandırılmış bir sağlık sistemi olmadığı için hastalar uygun uzmanlık alanlarına erişemedi ve yönlendirilemedi. Bu yüzden gereksiz yığılmalarla karşı karşıya kalıyoruz” diye konuştu.
Öte yandan kışkırtılmış sağlık talebinin de bu koşullara zemin hazırladığının altını çizen Fincancı “Bu sistem hastayı sağlıklı kılan bir sistem değil. Hastalandıkça kâr eden bir sistem. İnsanları karaborsadan randevu almaya zorlayan da bu sistemdir” diye konuştu.
