Yargıtay’dan mülk sahibi ve kiracıları ilgilendiren emsal karar

İhlas Haber Ajansı muhabirinin İçtihat Bülteni’nden edindiği bilgiye nazaran, Z.Y.’ye ilişkin iş yerinde kiracı olarak tuhafiyecilik yapan M.A. tıpkı yerde yeniden Z.Y.’ye ilişkin öbür bir dükkanın boşalması üzerine oraya geçmek istedi. Lakin mülk sahibi Z.Y. buna razı olmadı. Teze nazaran M.A. müsaadesiz olarak haber vermeden bu dükkana geçti. Z.Y. buna itiraz edince taraflar ortasında uyuşmazlık çıktı. Kiracı M.A. ve eşinin kelamlı ve fiili saldırısına maruz kaldığını argüman eden Z.Y., İzmir Konak Kaymakamlığına başvurup M.A.’nın ve eşinin aksiyonunun 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun (BK) 256. unsuru yeterince kiralananı açıktan kötü kullanma niteliğinde olduğunu ileri sürerek M.A.’nın taşınmazından tahliyesine karar verilmesini talep etti.

M.A.’nın avukatı ile verdiği karşılık dilekçesinde ise dava konusu iş yerinin taraflarca imzalanan yazılı kira mukavelesi uyarınca müvekkili tarafından aylık 500 TL kira bedeli ile kiralandığını ve bugüne kadar işlemiş kira bedellerinin de ödendiğini, davacı tarafa yönelik küfür, hakaret ve atak tezlerinin büsbütün temelsiz olduğunu, bilakis davacının müvekkiline yönelik küfür, hakaret, tehdit ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 267/1. hususunda tanımlanan iftira kabahatini işlediğini, müvekkilinin taşınmazda yaptığı birtakım tadilat, tamirat ve tefrişten sonra tahliye etmesi konusunda tehdit ve hakarette bulunduğunu, müvekkilinin işyerini işgal ettiği iftirası ile Konak Kaymakamlığına idari müracaat yaparak taşınmazın 3091 sayılı Kanun uyarınca tahliye edilmesini talep ettiğini, lakin iş yerinin müvekkili tarafından kira mukavelesine dayalı olarak kullanıldığı gerekçesiyle talebin reddine karar verildiğini, davacı hakkında iftira hatasından şikayetçi olunduğunu ve soruşturmanın devam ettiğini belirterek davanın reddini istedi.

Her iki tarafın da birbirine açtığı ceza davalarında kiralayanın şikayeti üzerine davalı kiracı hakkında hakaret ve kolay yaralama cürmünden kamu davası açılırken, Sulh Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonunda, davalının “mahkumiyetine kâfi kanıt olmadığı müsnet kabahat sabit olmadığından beraatına” karar verilip karar temyiz incelemesinden geçerek katılaştı. Hakkında beraat kararı verilen davalı kiracı ise kiralayan hakkında iftira hatasından şikayetçi olduğu İzmir 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonunda kiralayan hakkında iftira hatasından cezalandırılmasına, Kararın Açıklanmasının Geri Bırakılmasına karar verilip karar katılaştı.

MAHKEME DAVAYI REDDETTİ

Sulh Hukuk Mahkemesi, “Davacı şahidinin hazırlık basamağındaki sözünde ve ceza yargılamasında görgüsü olmadığını bildirmesine karşın mahkememizde aksi istikamette beyanda bulunduğu, bu şahidin son sözünün de samimi görülmediği, öteki iki şahidin hazırlık etabındaki sözü ile ceza mahkemesindeki sözünün çelişkili olduğu, başka şahitlerin hakarete ait görgülerinin olmadığı gerekçesiyle” davanın reddine karar verdi.

YARGITAY (KAPATILAN) 6. HUKUK DAİRESİ, KARARI BOZDU

Davalı kiracının kiralayana yönelik hakaret ve kolay yaralama hareketinin olup olmadığı bu konunun kira münasebetini çekilmez hale sokup sokmadığı konusunda toplanan Yargıtay (Kapatılan) 6. Hukuk Dairesi, “Ceza evrakında dinlenen şahit anlatımlarından davalı kiracının kiralayana yönelik fiili ve kelamlı hareketinin olduğu hakaret içerikli kelamlar söylediği, kiralayana yönelik manevi ızrar yaptığı anlaşılmaktadır. Davalının, ceza yargılamasında kâfi kanıt olmadığı gerekçesiyle beraat etmiş olması Türk Borçlar Kanunu 74. hususu uyarınca hukuk yargıcını bağlamaz. Ceza yargılamasında aksiyonun maddede belirtilen tipik cürüm tarifine uyup uymadığı, kast ögesinin gerçekleşip gerçekleşmediği değerlendirilirken, hukuk hakimi, hareket cürüm teşkil etmese de daha geniş bir yorumla aksiyonun hukuka muhalif olup olmadığını, taraflar ortasındaki kontrat bağının hukuka muhalif hareket nedeniyle çekilmez hale gelip gelmediğini inceler. Gerek ceza yargılamasında dinlenen şahit anlatımları gerekse davalı kiracının kiralayan aleyhine iftira hatasından şikayette bulunarak hasımlığı devam ettirmesi taraflar ortasındaki kira ilgisinin çekilmez hale geldiğini göstermektedir. Türk Borçlar Kanunu 316/2. (doğrusu 316/3.) unsurundaki kuralların oluştuğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, açıklanan konulara uyulmadan yazılı biçimde davanın reddine karar verilmiş olması gerçek değildir” münasebeti ile kararı bozdu.

SULH HUKUK MAHKEMESİ DİRENDİ

Bozma kararının akabinde Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından, “Yargıtay bozma ilamında, kiracının, kiralayan aleyhine iftira cürmünden şikâyette bulunması konusunun kira kontratının çekilmez hâle gelmesi olarak kabul edildiği, kiracının iftira hatasından kiralayan aleyhine şikâyette bulunmasının, kiracının BK’nın 256/1. unsurunda belirtilen ‘icap eden vazifeye’ 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’ndaki (TBK) ‘saygı göstermek’ yükümlülüğüne karşıtlık olarak görüldüğü, lakin kiracının Anayasal bir hak olan şikâyet hakkını kullanması konusunun göz gerisi edildiği, Anayasal bir hakkını kullanan kiracıya, bu hakkını kullanmasından ötürü aleyhine türel sonuç yüklenmesinin hakikat olmadığı, kiraya verenin kendi aksiyonu ile iftira hatasının oluşmasına neden olduğu ve bu durumdan yararlandırılmasının mümkün olmadığı, gerek kiracının gerekse kiraya verenin birbirlerine saygılı davranmak zorunda olduğu, kiracının iftira kabahatinden yaptığı şikâyetinin aleyhine sonuç doğurmasının yerinde görülmediği gerekçesiyle” direnme kararı verildi.
Direnme kararı mühleti içinde davacının mirasçıları vekili tarafından temyiz edildi.

SON KELAMI YARGITAY HUKUK GENEL KONSEYİ SÖYLEDİ

Yargıtay Hukuk Genel Heyeti ise, “Taraf beyanları ve belge kapsamına nazaran davacı, davalı hakkında hakaret ve kolay yaralama hatalarından şikâyette bulunmuş, Sulh Ceza Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, mahkumiyete kâfi ve inandırıcı kanıt bulunmadığı gerekçesiyle davalının müsnet hatalardan beraatına karar verilmiştir. Davalı da davacı hakkında hakaret ve iftira hatalarından şikâyette bulunmuş, Asliye Ceza Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davacının hakaret ve iftira hatalarından mahkûmiyetine ve kararın açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiştir. Bu durumda, davacı ve davalının birbirleri hakkında şikâyette bulundukları, haklarında ceza mahkemelerinde yargılamalar yapıldığı, böylece kira münasebetinin kiraya veren bakımından çekilmez hâle geldiği anlaşılmakla BK’nın 256/2. (TBK’nın 316/3.) unsurundaki koşulların oluştuğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekir” diyerek, Sulh Hukuk Mahkemesi’nin direnme kararını, kiracının tahliyesi istikametinde karar kurulması tarafında bozdu.